كنسر يا سرطان يك مشكل ژنتيكي است كه هنگام تغيير در ژن هاي سلولي باعث ايجاد اختلال در روند رشد و تكثير آنها شده و به DNA ها آسيب وارد مي كند. در واقع هنگامي كه ژن سلولي دچار تغيير يا جهش مي شود مي تواند باعث بروز سرطان در فرد شود.
برخي از سرطان ها در خون تشكيل مي شوند و باعث ايجاد تومورهاي جامد نمي شود. تفاوتهاي زيادي بين سلولهاي سرطاني و سلولهاي طبيعي وجود دارد. اين تفاوت ها به سلول هاي سرطاني اجازه مي دهد كه تومورهايي ايجاد كنند كه مي توانند به اندامها آسيب برسانند و در نهايت باعث مرگ فرد شوند. برخلاف سلولهاي سالم و معمولي، سلولهاي سرطاني در صورت بالغ شدن رشد نمي كنند؛ بلكه با سرعت غير قابل كنترل رشد مي كنند و تقسيم مي شوند .
همچنين، سلول هاي بدخيم سرطاني مي توانند در سيستم ايمني بدون علائم بمانند، اين امر باعث از بين رفتن سلول هاي اصلي مي شوند يا به آن ها آسيب وارد مي كنند. بعلاوه، سلولهاي سرطاني گاهي اوقات مي توانند روي سلولهاي سالم، رگهاي خوني و مولكولهايي كه وظيفه ي تغذيه ي تومورها را بر عهده دارند، تاثير بگذارند. به عنوان مثال، سلولهاي سرطاني مي توانند سلولهاي طبيعي را براي تأمين اكسيژن و مواد مغذي مورد نياز تومور توليد كنند. اين رگهاي خوني جديد مواد دفعي سلولها را از بين مي برند.
تومور هاي بدخيم يا سرطاني ممكن است در خون يا سيستم لنفاوي تكه تكه شده و به اندام هاي مختلف در سراسر بدن منتقل شوند و باعث ايجاد تومورهاي جديد در مكان هاي مختلف شوند. گاهي اوقات، تومورهاي بدخيم نيز پس از درمان دوباره رشد مي كنند.
چگونه سرطان پديد مي آيد؟
سرطان يكي بيماري ژنتيكي است، يعني ناشي از تغيير ژن هايي است كه عملكرد سلول ها، به خصوص نحوه رشد و تقسيم آنها را كنترل مي نمايند. تغييرات ژنتيكي كه باعث سرطان مي شوند، ممكن است از والدين به ما به ارث رسيده باشند. همچنين ممكن است در طول زندگي فرد، نتيجه خطاهايي باشد كه منجر به تقسيم سلولي شده يا به علت آسيب ديدن DNA در اثر مواجهه با برخي عوامل محيطي باشد. عوامل محيطي كه ممكن است منجر به سرطان شوند، شامل مواردي مانند مواد شيميايي موجود در تنباكو و يا اشعه هاي ماوراء بنفش خورشيد مي شود.
سرطان هر فرد تركيب خاصي از تغييرات ژنتيكي است. با رشد سرطان، تغييرات ديگري نيز رخ خواهند داد. حتي در يك تومور مشابه، سلول هاي مختلف ممكن است تغييرات ژنتيكي متفاوتي داشته باشند. به طور كلي، سلول هاي سرطاني در مقايسه با سلول هاي طبيعي، تغييرات ژنتيكي بيشتري مانند جهش در DNA دارند. برخي از اين تغييرات ممكن است نتيجه سرطان باشند، نه علت سرطان.
چگونه سرطان در بدن پخش مي شود
با بزرگ تر شدن تومور، سلول هاي سرطاني با فشار بر روي بافت طبيعي كنار تومور، مي توانند به بافت ها و ساختارهاي اطراف گسترش يابند. سلول هاي سرطاني همچنين آنزيم هايي را توليد مي كنند كه سلول ها و بافت هاي طبيعي را تجزيه مي كنند. سرطاني كه به بافت هاي مجاور گسترش يابد، تهاجم موضعي يا سرطان تهاجمي ناميده مي شود.
سرطان همچنين مي تواند از همان جايي كه براي اولين بار شروع شده به ساير قسمت هاي بدن شود. اين فرايند متاستاز ناميده مي شود. سلول هاي سرطاني وقتي از تومور جدا شوند و از طريق خون يا سيستم لنفاوي به مكان جديدي در بدن بروند، مي توانند متاستاز كنند.
نشانه ها و علائم سرطان بستگي به نوع سرطان، ناحيه اي كه اتفاق مي افتد و يا بخشي كه پخش مي شود، دارد. به عنوان مثال، سرطان پستان ممكن است به صورت توده اي در پستان يا ترشح در نوك پستان خود را نشان دهد.
نشانه سرطان چيست؟
پستان با درد، خستگي شديد يا تشنج ممكن است همراه باشد. برخي از بيماران نيز تا پيشرفت سرطان، هيچ علامتي از خود نشان نمي دهند. شماري از نشانه هاي سرطان شامل موارد زير مي شوند:
تغيير در عادات روده و مثانه
گلودردي كه بهبود نمي يابد
خونريزي يا ترشحات غيرعادي
وجود توده در پستان، بيضه ها يا ديگر نقاط بدن
سوء هاضمه يا مشكل در بلع
تغيير واضح در اندازه، رنگ، شكل يا ضخامت زگيل يا خال
سرفه كردن يا گرفتگي صدا
علائم ديگري نيز وجود دارند كه ممكن است هشداري براي احتمال ابتلا به سرطان باشند. اين علائم عبارتند از:
كاهش وزن غيرمنتظره يا از دست دادن اشتها
نوع جديدي از درد در استخوان ها يا ساير قسمت ها، متفاوت با درد هاي قبلي
خستگي مداوم، حالت تهوع و استفراغ
تب هاي درجه پايين غيرمنتظره
تكرار عفونت هايي كه با درمان از بين نمي روند
هر كسي اين علائم را داشته باشد بايد با پزشك خود مشورت كند. البته اين علائم ممكن است ناشي از شرايط غيرسرطاني باشد.